Nadmiar obowiązków w pracy – przyczyny i zagrożenia
Trudno oczekiwać, że obowiązki wynikające z umowy o pracę będą w stu procentach pokrywać się z rzeczywistymi zadaniami, jakie przyjdzie wykonywać pracownikowi na co dzień. Na niektórych stanowiskach praca nigdy się nie kończy i zawsze jest coś do zrobienia. W przypadku, gdy do tego dochodzą tzw. deadline’y, nadgodziny stają się nieraz jedynym wyjściem. Żaden człowiek nie jest jednak robotem i jeśli dotyka go stały nadmiar obowiązków w pracy, szybko odczuje jego negatywne skutki.

Konsekwencje przeciążenia pracą
Skutki nadmiaru obowiązków dotykają nie tylko pracownika, ale całe przedsiębiorstwo. Osoba, która ma do wykonania zbyt wiele zadań stanie się prędzej, czy później przemęczona. To z kolei spowoduje spadek jej koncentracji, osłabienie kreatywności i zdolności logicznego myślenia, a przede wszystkim motywacji do pracy. A przecież żaden pracodawca nie chce niewydajnych podwładnych, którzy zamiast pracować na sukces firmy mogą zaburzyć jej sprawne funkcjonowanie.
Nadmiar obowiązków odbija się również na osobistym życiu pracownika. Niekończąca się presja wywiązania się z dużej ilości zadań pochłania całą energię. Osoba przeciążona sprawami zawodowymi nie jest w stanie już wykrzesać z siebie sił na spotkania ze znajomymi, rozwijanie pasji, czy na zaangażowane uczestnictwo w życiu rodzinnym. Funkcjonując w stresie i napięciu, szybciej i gwałtowniej reagujemy, co przynia się do powstawania kłótni i sprzeczek. Niestety nie możemy również liczyć na regenerację podczas snu, gdyż w takiej sytuacji zostaje on zaburzony. To zaś pociąga za sobą lawinę problemów. Zdrowie zaczyna się psuć, a nas czeka kompletne zawodowe wypalenie. W takich warunkach nie może być bowiem mowy o jakimkolwiek poczuciu satysfakcji z pracy. Mało tego – zupełnie tracimy wiarę w siebie i swoje umiejętności. Wiele osób w takim stanie zapada na depresję. Pracodawca z kolei może się spodziewać zwiększonej fluktuacji kadr. Dlatego też obie strony powinny być czujne i w przypadku, kiedy zauważą powyższe objawy nadmiaru obowiązków, zacząć odpowiednio reagować.
Nadmiar obowiązków – skąd się bierze?
Źródła nadmiaru obowiązków bywają różne. Czasami pracownik sam bierze na siebie zbyt wiele, zgadzając się na każde dodatkowe zadanie. Nie chce odmówić przełożonemu, lub nie wyobraża sobie nie udzielić pomocy, kiedy prosi o nią kolega z zespołu. Innym razem ilość obowiązków wcale nie jest wcale duża, ale nasza organizacja pracy kuleje. Oczywiście wypalenie zawodowe to nie jest zawsze wina pracownika. Na przykład w przypadku cięć budżetowych, kiedy firma redukuje zatrudnienie, obowiązki zwolnionych osób musi ktoś przejąć. Z reguły zostają nimi obciążeni pozostali pracownicy. Czasami zdarza się też, że szef widząc potencjał danej osoby, przydziela jej coraz więcej zadań. Wynika to często z przekonania, że nikt inny nie wykona ich lepiej. Jak widać, przyczyn nadmiaru obowiązków może być wiele – ważne, żeby w porę dokonać właściwej diagnozy i wprowadzić środki zaradcze.
Jak sobie radzić?
Strategii radzenia sobie z opisywanym problemem istnieje całkiem sporo, najczęściej jednak sprawdzają się dwie. Bez wątpienia warto zacząć od rozmowy z szefem, który może nie zauważyć początkowych oznak wypalenia i nie jest świadomy, że pracownik zmaga się z nadmiarem obowiązków. Takie spotkanie może budzić stres i obawy, gdyż musimy niejako przyznać się, że nie dajemy rady. Podobne podejście wiedzie jednak w ślepy zaułek – zaciskanie zębów i przyjmowanie kolejnych zadań, wiemy jak się kończy. Lepiej zatem jak najszybciej uświadomić managerowi, że czujemy się przeciążeni. Jeśli jest właściwą osobą na tym stanowisku, z pewnością wykaże się zrozumieniem i znajdzie rozwiązanie naszego problemu. Druga strategia, która powinna być przewodnią zasadą każdego człowieka to asertywność. Nie jest łatwo mówić “nie”. Stawianie granic i dbałość o własny komfort też nie leży w naturze większości osób wychowanych w Polsce, którym praca kojarzy się z trudem i znojem. Uzyskanie postawy asertywnej z pewnością wymaga czasu, warto jednak dążyć do jej osiągnięcia. Przydaje się bowiem nie tylko w życiu zawodowym, ale podnosi także jakość prywatnego.