Ocena pracowników – cele i kryteria
Z końcem roku w większości firm nadchodzi czas ewaluacji kadr. Jest to proces cykliczny, przeprowadzany raz lub dwa razy do roku. Każdy pracownik otrzymuje wtedy od przełożonego szczegółową informację zwrotną dotyczącą jego osiągnięć, postawy i sposobu realizacji codziennych obowiązków. Oceniana jest również wiedza i umiejętności zatrudnionej osoby. Aby jednak ocena pracowników była prawidłowa i efektywna, przed przystąpieniem do tego procesu należy zdefiniować jego cele i kryteria.

Co wziąć pod uwagę podczas oceny pracowników?
Kryteria oceny są niezbędne, jeśli proces ma być obiektywny i sprawiedliwy. Jakie wskaźniki najczęściej bierze się pod uwagę podczas oceny pracowników? Pierwszym kryterium są przesłanki kwalifikacyjne. Opisują one wiedzę i umiejętności, które są konieczne na danym stanowisku. Kolejny wskaźnik to efektywność, czyli sposób, w jaki pracownik wykonuje swoje obowiązki i jakie są tego efekty. Nie mniej ważne jest kryterium behawioralne i osobowościowe. Jak ogromną rolę odgrywają zachowania i postawy w środowisku pracy wie każdy pracodawca, któremu zdarzyło się zatrudnić pracownika z dużą wiedzą i umiejętnościami, ale bez kompetencji miękkich. Pojedyncza osoba jest bowiem w stanie skutecznie zniszczyć atmosferę z zespole, co z kolei może wpłynąć na zwiększoną fluktuację kadr.
Agata Broś, Senior Project Manager and Development Coordinator w firmie doradztwa personalnego Advisory Group TEST Human Resources podkreśla:
Kryteria, które wybierzemy, powinny być dopasowane do naszej organizacji oraz specyfiki miejsca pracy. Zawsze jednak powinny się koncentrować wokół umiejętności, kompetencji i postawy pracownika (w stosunku do firmy i innych ludzi) oraz jego wyników.
W jakim celu prowadzimy feedback?
Jak już wspomnieliśmy, nie da się prawidłowo przeprowadzić oceny pracowników, jeśli nie zdefiniujemy wcześniej celów, jakie ma ona spełnić. Nadrzędną ideą powinno być oczywiście sprawdzenie, ale też podniesienie jakości pracy zatrudnionych osób. Konstruktywna informacja zwrotna sprzyja rozwojowi. Przede wszystkim należy zatem trafnie zdiagnozować, w jakim obszarze dany pracownik się sprawdza, a jaki może jeszcze udoskonalić. Na tej podstawie planujemy jego dalszy rozwój.
Ocena pracownika spełnia również funkcję decyzyjną. Na jej podstawie często przyznaje się awanse, nagrody, czy podwyżki. I w drugą stronę – może doprowadzić do degradacji lub zwolnienia. Kolejnym celem omawianego procesu jest motywacja. We właściwy sposób przeprowadzona ewaluacja wpływa bowiem na podniesienie zaangażowania zespołu. Z kolei pracodawca może dzięki ocenie poznać nastroje pracowników, dowiedzieć się, co sądzą o firmie i co poprawiliby w jej funkcjonowaniu.
Ocena pracowników – metody
Znając cele i kryteria oceny pracowników, przechodzimy do wyboru metody. Istnieją różne techniki przeprowadzania ewaluacji, a wybór konkretnej powinien być podyktowany specyfiką firmy i jej potrzebami. Metodą szczególnie polecaną przez agencje doradztwa personalnego jest ocena 360 stopni. Jej przewaga nad innymi technikami bierze się przede wszystkim z wysokiego stopnia obiektywności. Feedback pozyskuje się bowiem nie tylko od przełożonego, ale od wszystkich osób, które mają kontakt z danym pracownikiem (koledzy z zespołu, managerowie, klienci itd.). Dzięki temu uzyskuje się obraz możliwie najbliższy rzeczywistości, a nie wykrzywiony przez subiektywne odczucia jednego oceniającego. Jak można się domyślić, ten sposób oceniania jest bardzo pracochłonny, zarówno wtedy, kiedy przeprowadzamy z ludźmi bezpośrednie rozmowy, jak i kiedy korzystamy z gotowych formularzy. Efekty są jednak tego warte.