Testy psychometryczne coraz bardziej ryzykowne

Zasadność przeprowadzania testów psychometrycznych w procesie rekrutacji pracowników była niejednokrotnie kwestionowana, nie istnieją bowiem prawne podstawy do zmuszenia kandydata do wykonania takiego testu. Mimo to wielu pracodawców praktykuje taką formę oceny zdolności do pracy, uzyskując wpierw pisemną zgodę kandydata na test. Czy wtedy mogą być jednak pewni, że nie łamią prawa?

Testy psychometryczne przeprowadzane przez osoby odpowiednio do tego wykwalifikowane – psychologów i rekruterów, rzeczywiście wiele mówią o przyszłym pracowniku. Za ich pomocą bada się m.in. cechy osobowości, charakter i wskaźniki behawioralne danej osoby. Wiedza o kondycji psychicznej kandydata przydaje się zaś zwłaszcza podczas rekrutacji kadry zarządzającej. Znając czyjeś skłonności do określonych zachowań, łatwiej podjąć decyzję o przydzieleniu mu odpowiedzialnego stanowiska. Nie dziwi zatem fakt, że pracodawcy tak chętnie sięgają po to właśnie narzędzie. Na czym zatem polega problem i czego można się obawiać, poddając kandydata takiej próbie?

Przede wszystkim chodzi o przepisy o ochronie danych osobowych oraz o prawo kandydata do prywatności. Zgodnie z art. 221 kodeksu pracy pracodawca może żądać od pracownika tylko danych podstawowych tj.: imię i nazwisko, data urodzenia, miejsce zamieszkania, wykształcenie lub przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Informacje uzyskane na podstawie testów daleko wykraczają poza możliwości, jakie daje prawo. Nawet wyrażenie pisemnej zgody przez kandydata może nie uchronić pracodawcy przed zakwestionowaniem testu przez sąd czy GIODO. Ważna jest bowiem dobrowolność takiej zgody, a to szczególnie łatwo podważyć w przypadku relacji łączącej przyszłego pracownika/zatrudnionego z pracodawcą, gdyż brakuje w niej równowagi. W związku z tym niezwykle łatwo wykazać, że pracownik, czy kandydat do pracy, został do pisemnego oświadczenia przymuszony. A pracodawca ma małe szanse, by się w takiej sytuacji wybronić, musiałby bowiem udowodnić płynące z testu korzyści dla badanego. Dodatkowo informacje pozyskiwane przy pomocy testów psychometrycznych mogą dotyczyć kwestii zdrowia psychicznego, a to, jak wiadomo, dane wrażliwe, które podlegają szczególnej ochronie.

O ile zatem nie rekrutujemy funkcjonariuszy policji, nie warto ryzykować przeprowadzania testów psychometrycznych, zwłaszcza w świetle nowych zaostrzonych jeszcze przepisów o ochornie danych osobowych.