Ocena pracowników – kryteria i cele

Ocena pracowników zwyczajowo przeprowadzana w firmach raz lub dwa razy w roku polega na udzieleniu zatrudnionym osobom szczegółowego feedbacku na temat ich osiągnięć, wiedzy, umiejętności i postawy w pracy. Aby dokonać rzetelnej ewaluacji, najpierw należy przyjąć kryteria, do których będzie można się odwołać. Bez nich trudno wyobrazić sobie sprawiedliwą i obiektywną ocenę. Jakie zatem wskaźniki powinny być brane pod uwagę w trakcie tego procesu oraz jakie są jego cele? 

Kryteria oceny

Pierwszym ważnym wskaźnikiem są tzw. przesłanki kwalifikacyjne. Mianowicie chodzi o wiedzę i kompetencje niezbędne do prawidłowego wykonywania zadań na danym stanowisku. Kolejnym kryterium jest efektywność. Tutaj ocenie poddawany będzie sposób realizacji obowiązków i jego efekty. Nie można również pominąć kwestii zachowania i postawy danego pracownika, gdyż bez tego wskaźnika feedback nie będzie kompletny. Może się zdarzyć przecież tak, że według dwóch pierwszych kryteriów pracownik uzyska doskonały wynik, ale jego zachowanie działa na resztę zespołu toksycznie. Bez kryterium behawioralnego i osobowościowego ocena okaże się zatem zakłamana.  

Jak podkreśla Agata Broś – Senior Project Manager and Development Coordinator w firmie doradztwa personalnego Advisory Group TEST Human Resources:

Kryteria, które wybierzemy, powinny być dopasowane do naszej organizacji oraz specyfiki miejsca pracy. Zawsze jednak powinny się koncentrować wokół umiejętności, kompetencji i postawy pracownika (w stosunku do firmy i innych ludzi) oraz jego wyników.

Cele oceny

Kryteria to jednak jeszcze nie wszystko. Zanim przystąpimy do oceny, należy zdefiniować jej cele. Niewątpliwie najważniejszym z nich jest zweryfikowanie jakości pracy danego pracownika. Korzyści mają wynieść z tego obie strony procesu. Pracodawca dostaje rzeczywisty obraz poziomu zaangażowania pracownika. Z kolei oceniana osoba, otrzymując konstruktywny feedback, zyskuje szansę na doskonalenie. Następnym celem powinna być diagnoza potencjału pracowników. Znając słabe i mocne strony zatrudnionych, można zaplanować ich rozwój. To jednocześnie okazja do poznania opinii personelu o firmie i jej funkcjonowaniu.  Proces oceny służy również podejmowaniu słusznych decyzji odnośnie awansów, nagród, czy podwyżek. I odwrotnie – może też spowodować degradację, czy zwolnienie pracownika. 

Podsumowując, ocena pracowników ma trzy główne cele: rozwojowy, stabilizacyjny oraz korekcyjną. Do pierwszego dążymy, wyznaczając wspólnie z pracownikiem kierunek jego rozwoju. Drugi realizujemy, podtrzymując i wzmacniając pozytywne postawy i zachowania. Trzeci osiągamy poprzez zaplanowanie i wprowadzenie w naszej firmie zmian na lepsze. 

Pamiętajmy! Prawidłowo przeprowadzona ocena pracowników wpływa motywująco na zespół i sprzyja rozkwitowi organizacji. Z kolei, jeśli źle dokonamy ewaluacji, możemy odnotować spadek zaangażowania, utratę zaufania, a nawet zwiększoną fluktuację pracowników.